Aym be Aym Şem be Şem
"Aym be Aym Şem be Şem" ifadesi, özellikle Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygın olarak kullanılan bir deyimdir. Bu deyim, bir durumun veya olayın aynen tekrarlandığını, değişmediğini veya taklit edildiğini ifade etmek için kullanılır. Genellikle bir eleştiri, alay veya şaşkınlık ifadesi olarak karşımıza çıkar.
Köken ve Anlam
Deyimin kökeni hakkında kesin bir bilgi bulunmamakla birlikte, bölgedeki sözlü kültürün bir ürünü olduğu düşünülmektedir. "Aym" kelimesi Kürtçe'de "aynı" anlamına gelirken, "Şem" kelimesi ise "değil" anlamında kullanılmaktadır. Dolayısıyla deyimin tam çevirisi "Aynı değil, aynı" şeklinde olabilir. Ancak buradaki "aynı değil" ifadesi, durumun aslında değişmediğini, sadece farklı bir şekilde sunulduğunu vurgular.
Deyimin anlamını daha iyi anlamak için şu durumları göz önünde bulundurabiliriz:
- Tekrarlama: Bir olayın veya durumun birebir aynı şekilde tekrar etmesi. Örneğin, bir siyasetçinin önceki söylemlerinin aynısını tekrarlaması durumunda bu deyim kullanılabilir.
- Taklit: Bir kişinin veya kurumun başka bir kişiyi veya kurumu taklit etmesi. Örneğin, bir sanatçının başka bir sanatçının tarzını birebir kopyalaması durumunda bu deyim kullanılabilir.
- Değişmezlik: Bir durumun veya olayın hiçbir şekilde değişmemesi, aynı kalması. Örneğin, bir şirketin yıllardır aynı ürünleri üretmesi ve hiçbir yenilik yapmaması durumunda bu deyim kullanılabilir.
- Eleştiri: Bir durumun veya olayın yetersiz veya başarısız olduğunu vurgulamak için kullanılır. Örneğin, bir projenin beklentileri karşılamaması ve önceki başarısız projelerin aynısı olması durumunda bu deyim kullanılabilir.
Kullanım Alanları
"Aym be Aym Şem be Şem" deyimi, günlük konuşmalardan siyasi tartışmalara kadar birçok farklı alanda kullanılabilir. Özellikle aşağıdaki durumlarda sıklıkla karşımıza çıkar:
- Siyasi Eleştiriler: Siyasi arenada, bir partinin veya liderin önceki hatalarını tekrarlaması veya vaatlerini yerine getirmemesi durumunda sıklıkla kullanılır. Örneğin, bir siyasetçinin popülist söylemleri kullanması ve bu söylemlerin önceki siyasetçilerin söylemleriyle aynı olması durumunda bu deyim kullanılabilir.
- Sanatsal Eleştiriler: Sanat dünyasında, bir eserin özgün olmaması, başka eserlerden esinlenerek oluşturulması veya basitçe taklit olması durumunda kullanılır. Örneğin, bir müzik eserinin başka bir eseri andırması veya bir tablonun bilinen bir tarzın kopyası olması durumunda bu deyim kullanılabilir.
- Sosyal Eleştiriler: Toplumsal olaylara yönelik eleştirilerde, bir durumun değişmediğini veya yanlış uygulamaların devam ettiğini vurgulamak için kullanılır. Örneğin, eğitim sistemindeki sorunların yıllardır aynı kalması veya adalet sistemindeki aksaklıkların giderilmemesi durumunda bu deyim kullanılabilir.
- Günlük Konuşmalar: Günlük hayatta, bir arkadaşın veya tanıdığın sürekli aynı hataları yapması veya aynı şeyleri tekrarlaması durumunda kullanılır. Örneğin, bir arkadaşın sürekli diyet yapmaya başlaması ve kısa süre sonra bırakması durumunda bu deyim kullanılabilir.
Deyimin Önemi ve Etkisi
"Aym be Aym Şem be Şem" deyimi, toplumsal hafızayı canlı tutmak ve hataların tekrarını önlemek açısından önemlidir. Deyim, bir durumun veya olayın özünde değişmediğini, sadece farklı bir şekilde sunulduğunu hatırlatarak eleştirel bir bakış açısı geliştirmeye yardımcı olur. Ayrıca, deyimin kullanımı, toplumsal sorunlara dikkat çekmek ve çözüm arayışlarına katkıda bulunmak için bir araç olarak da değerlendirilebilir.
Örnek Kullanımlar
- "Bu seçim vaatleri de aym be aym şem be şem. Daha önce de aynı şeyleri duymuştuk."
- "Bu film de aym be aym şem be şem. Başka bir filmin kopyası gibi."
- "Bu proje de aym be aym şem be şem. Daha önce de aynı hataları yapmışlardı."
- "Sen de aym be aym şem be şem. Sürekli aynı şeyleri yapıyorsun."
Sonuç
"Aym be Aym Şem be Şem" deyimi, Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yaygın olarak kullanılan, bir durumun veya olayın aynen tekrarlandığını, değişmediğini veya taklit edildiğini ifade eden bir deyimdir. Deyim, toplumsal hafızayı canlı tutmak, hataların tekrarını önlemek ve eleştirel bir bakış açısı geliştirmek açısından önemlidir.